Przeprawa przez rzekę

Po noclegu w ryokan chłopcy ruszyli dalej. Powoli zbliżali się do Kyoto, ale przed nimi był jeszcze szmat drogi. W pewnym momencie dotarli do brzegu rzeki. Niestety, tym razem nie było mostu, po którym mogliby przejść na jej drugi brzeg. Na szczęście zauważyli łodzie, którymi kupcy przeprawiali towary. Zaczepili jednego z przewoźników.
− Dzień dobry. Zdążamy do Kyoto i chcemy przedostać się na drugi brzeg. Czy mógłbyś nas przeprawić?
− Konnichiwa. Niestety, jest to niemożliwe. Jak widzicie, przewożę na drugi brzeg worki z ryżem. Właściciel płaci mi 4 sho i 5 go ryżu za 1 koku przewiezionego ryżu. Biorąc was na łódź, załaduję mniej ryżu i mniej zarobię.
− A ile ryżu mieści ci się do łodzi? − spytał Naoki.
− 898,7 koku.
− Hm, Mamy ze sobą trochę ryżu. W takim razie my ci zapłacimy to ,co będziesz stratny, gdy nas przeprawisz na drugi brzeg.
− Dobrze, ale jak to policzyć? Nie jestem bystry w rachunkach.
− Spokojnie, my się wszystkim zajmmiemy, a ty tylko nas przepraw − Naoki mrugnął porozumiewawczo w kierunku kolegi.
− W takim razie zapraszam na łódź.

Problem wyglądał następująco:

Łodzią można przeprawić na drugi brzeg rzeki 898.7 koku ryżu. Ile należy zapłacić rybakowi za transport ryżu, jeśli jego opłata to 4 sho i 5 go ryżu za 1 koku przewiezionego ryżu. Opłata ma być pobrana z przewiezionego ryżu.

Most Nihonbashi w Edo, “Handlarze ryżem. 36 Widoków na górę Fuji”,  autor. Hokusai  (źródlo: Wikipedia)

Chłopcy zadanie rozwiązali. Ale nam do jego rozumienia brakuje znajomości jednostek objętości używanych w okresie Edo w Japonii. Przecież nie wiemy, że koku to jednostka objętości. Oto jednostki i ich przeliczniki:

1 koku = 10 to
1 to = 10 sho
1 sho = 10 go

Warto też dla jasności dodać, że obiętości 1 koku odpowiadał ryż o masie ok. 150 kg.

Teraz wydaje się to proste, bo

4 sho 5 go = 4.5 sho = 0,045 koku.

Jak rozwiązać to zadanie?

Jeżeli oznaczymy przez x kwotę do zapłaty, to zadanie można sprowadzić do następującego równania:

(898.7 − x) * 0.045 = x

Po przekształceniu tej równości otrzymamy:

x = 898.7 * 0.045 : 1.045

W dalszych obliczeniach pomoże nam już soroban. Z poniższego filmu dowiesz się jak z jego użyciem rozwiązać podane równanie z jedną niewiadomą. Dowiesz się też oczywiście ile zarobił rybak transportując ryż.

Z wykonanych na sorobanie obliczeń wiemy już, że rybak zarobił 38,7 koku. Ale w takim razie ile ryżu dali chłopcy rybakowi jako wynagrodzenie za ich transport? Okazało się, że chłopcy usiedli na worki z ryżem i łodzią przewieziono dokładnie 898.7 koku ryż. Dlatego Akio i Naoki nie musieli nic płacić. Mieli szczęście:)

__
Karol Sieńkowski