Kategorie wpisów

W państwie Tonga uczą się liczenia na sorobanie
7 czerwca 2018
tonga-274x300

Królestwo Tonga leży w Polinezji, na Pacyfiku. Mieści się na 170 wyspach Tonga liczy zaledwie ok. 100 000 mieszkańców. Kraj ten żyje przede wszystkim z rolnictwa, w tym z uprawy bananów i wanilii. Są to główne towary eksportowe Tonga.

Japońskie liczydło „soroban” było nieodzowną częścią edukacji matematycznej w Japonii od stuleci, i chociaż rodzimym kraju ostatnio zostało przyćmione przez kalkulatory, to stało się podstawowym narzędziem nauczania matematyki na Tonga.  Coraz więcej dzieci z tych wysp na Pacyfiku co roku zdobywa soroban dzięki rządowemu programowi wsparciu, japońskim wolontariuszom i darowiznom w postaci używanych liczydeł. Pomoc ta trwa już ponad 40 lat.

Państwo Tonga przyjęło liczenie na sorobanie jako obowiązkową część edukacji matematycznej dla uczniów klas trzecich, czwartych i  piątych w szkołach podstawowych już w 2009 roku i stan ten trwa do dzisiaj.

Yuka Nagaoka i Roani Tahitoa, nauczyciele sorobanu z Tonga. (Fot: Yuka Nagaoka)

Lekcje sorobanu są podawane w tych klasach codziennie przez ok. 15 minut. W klasach trzeciej i czwartej dzieci nabywają podstaw w rachunkach na sorobanie, przede wszystkim w zakresie dodawania i odejmowania.  W piątej klasie uczniowie są nauczani mnożenia i dzielenia przez liczby  trzycyfrowe. Sorobanu uczą odpowiednio przygotowani nauczyciele, w kolegiach nauczycielskich na Tonga metodologia nauczania liczydła jest przedmiotem obowiązkowym.

W dniu 22 marca 2018 r. w Nuku’Alofa, stolicy Tonga odbył się ósmy krajowy konkurs liczydeł, w którym wzięło udział około 200 najlepszych uczniów klas czwartych i piątych wyłonionych w regionalnych konkursach. Zadaniem uczestników było rozwiązywanie 100 zadań obliczeniowych zawierających liczby do pięciu cyfr. Mieli na to osiem minut. Konkurs był zorganizowany przez Ministerstwo Edukacji i Szkoleń Tonga oraz Ambasadę Japonii w Tonga.

Japońska wolintariuszka Megumi Wakamatsu odwiedza szkołę sorobanu w Tongo. (Fot: Megumi Wakamatsu)

Rząd Tonga, mając na celu podniesienie podstawowych umiejętności matematycznych uczniów poprzez nauczanie z wykorzystaniem sorobanu, działa powoli ale stanowczo. Według Ministerstwa Edukacji liczba szóstoklasistów, którzy zdobyli 50 procent lub więcej na ogólnokrajowym egzaminie z matematyki znacznie się poprawiła odkąd zaczęto uczyć obliczeń na sorobanie. W 2010 roku było 15 procent dzieci, a w roku 2016 już 27%. Ten pozytywny trend zwyżkowy utrzymuje się.

Urzędniczka Ministerstwa Edukacji, pani Loani Tahitua, która jest odpowiedzialna za edukację sorobanową, mówi, że ​​używanie tego urządzenia może rozwinąć zdolność koncentracji dzieci, ponieważ wymaga od nich dużej dyscypliny i starannego rozwiązywania zadań w krótkim czasie. Ponadto  nabywanie umiejętności obliczeń pamięciowych przez wyobrażanie sorobanu znacznie wzbogaca trenowanie pamięci.

Według Masao Fujii, dyrektora generalnego Soroban Diffusion Foundation (ISDF), organizacji non-profit z siedzibą w Tokio, wykorzystanie sorobanu rozpoczęło się w Tonga od nieżyjącego już Toshio Nakano, który nauczał na Uniwersytecie Daito Bunka, a jednocześnie uczęszczał do prywatnej szkoły liczydła w Japonii. Później,  w 1976 roku, został zaproszony do Tonga przez Tupou IV, króla Tonga.

Król rozważał wprowadzenie sorobanu w lokalnych szkołach, aby poprawić wyniki matematyczne uczniów, ponieważ sam nauczył się używać sorobanu od japońskiego biznesmena, kiedy był młody. Poprosił Nakano, by polecił nauczycielom tongajskim nauczanie sorobanu w szkołach. W następnym roku Nakano przyjechał do Tonga z tuzinem nauczycieli liczydła, w tym z panem Fujii, aby zapewnić szkolenie miejscowym nauczycielom.

„Spodziewałem się, że to będzie trwało najdłużej cztery lub pięć lat” – mówił swego czasu Fujii. Pomimo jego pesymizmu, wymiana ta trwa do dzisiaj.

W 1989 r. Japońska Agencja Współpracy Międzynarodowej (JICA) rozpoczęła wysyłanie do Tonga japońskich wolontariuszy ds. współpracy zagranicznej, którzy znają się na liczydłach. To oni wspierają tamtejszych nauczycieli i pomagają im wdrażać soroban do szkół.

Wiele sorobanów używanych w szkołach publicznych to przyrządy darowane przez Japończyków.

Rząd miasta Ono, w prefekturze Hyogo, która jest głównym centrum produkcji liczydła, przekazał od 2011 roku do Tongijskich szkół prawie 7000 liczyde

Mogą Ci się spodobać

Soroban z okresu Meiji
2 kwietnia 2024
Soroban - fakty i mity, cz. 4
Mit: Japońska metoda sorobanu ma 2000 lat. Długo zastanawiałem się, czy opublikować wpis na ten temat. Ale gdy w Dniu Matematyki 12 marca 2024 usłyszałem w rolce Radia Opole fragment rozmowy o s...
IMG-20231231-WA0010
24 stycznia 2024
Soroban - fakty i mity, cz. 3
Fakt: Soroban używany jest w Tajwanie. W ostatnich wpisach z tej serii starałem się przedstawić dowody, że podawane w sieci Internet informacje o sorobanie nie zawsze są prawdziwe. W tym artykul...
Papież Sylwester 2
30 grudnia 2023
Co wspólnego ma wieczór sylwestrowy z matematyką
Wiele osób uważa, że najwybitniejszym matematykiem X wieku był Gerbert z Aurillac. Tak właściwie to nie był on matematykiem, ale człowiekiem dobrze wykształconym i obeznanym z różnymi dziedzinami n...
IMG_20231025_172821232
1 grudnia 2023
Soroban – fakty i mity, cz. 2.
Mit: Sukces w nauce sorobanu jest zarezerwowany jedynie dla dzieci uzdolnionych matematycznie. „Mój syn raczej nie odnajdzie się na zajęciach. Liczenie przychodzi mu z wielkim trudem.&...
Wizyta gości z Japonii
25 listopada 2023
Wizyta przedstawicieli Ishido-Shiki w Akademii Sorobanu
W dniach 13-14 listopada oraz 22-23 listopada 2024 roku pani Kiyomi Numata, prezes Ishido-Shiki oraz pani Yuki Nakatani, dyrektor zarządzający odwiedzili gliwicką i siedlecką siedzibę Akademii Soro...
soroban_mity_cz.1
2 listopada 2023
Soroban - fakty i mity, cz. 1.
Mit: Soroban ćwiczy pamięć mięśniową. W wielu miejscach polskiego internetu można przeczytać różne informacje dotyczące sorobanu. Są to najczęściej same ogólniki i poza moimi wpisami na blog...

Informacja o ciasteczkach

Na stronie używamy ciasteczek. Potrzebujemy ich by strona działała poprawnie. Więcej w naszej polityce prywatności.