Kategorie wpisów
Królestwo Tonga leży w Polinezji, na Pacyfiku. Mieści się na 170 wyspach Tonga liczy zaledwie ok. 100 000 mieszkańców. Kraj ten żyje przede wszystkim z rolnictwa, w tym z uprawy bananów i wanilii. Są to główne towary eksportowe Tonga.
Japońskie liczydło „soroban” było nieodzowną częścią edukacji matematycznej w Japonii od stuleci, i chociaż rodzimym kraju ostatnio zostało przyćmione przez kalkulatory, to stało się podstawowym narzędziem nauczania matematyki na Tonga. Coraz więcej dzieci z tych wysp na Pacyfiku co roku zdobywa soroban dzięki rządowemu programowi wsparciu, japońskim wolontariuszom i darowiznom w postaci używanych liczydeł. Pomoc ta trwa już ponad 40 lat.
Państwo Tonga przyjęło liczenie na sorobanie jako obowiązkową część edukacji matematycznej dla uczniów klas trzecich, czwartych i piątych w szkołach podstawowych już w 2009 roku i stan ten trwa do dzisiaj.
Lekcje sorobanu są podawane w tych klasach codziennie przez ok. 15 minut. W klasach trzeciej i czwartej dzieci nabywają podstaw w rachunkach na sorobanie, przede wszystkim w zakresie dodawania i odejmowania. W piątej klasie uczniowie są nauczani mnożenia i dzielenia przez liczby trzycyfrowe. Sorobanu uczą odpowiednio przygotowani nauczyciele, w kolegiach nauczycielskich na Tonga metodologia nauczania liczydła jest przedmiotem obowiązkowym.
W dniu 22 marca 2018 r. w Nuku’Alofa, stolicy Tonga odbył się ósmy krajowy konkurs liczydeł, w którym wzięło udział około 200 najlepszych uczniów klas czwartych i piątych wyłonionych w regionalnych konkursach. Zadaniem uczestników było rozwiązywanie 100 zadań obliczeniowych zawierających liczby do pięciu cyfr. Mieli na to osiem minut. Konkurs był zorganizowany przez Ministerstwo Edukacji i Szkoleń Tonga oraz Ambasadę Japonii w Tonga.
Rząd Tonga, mając na celu podniesienie podstawowych umiejętności matematycznych uczniów poprzez nauczanie z wykorzystaniem sorobanu, działa powoli ale stanowczo. Według Ministerstwa Edukacji liczba szóstoklasistów, którzy zdobyli 50 procent lub więcej na ogólnokrajowym egzaminie z matematyki znacznie się poprawiła odkąd zaczęto uczyć obliczeń na sorobanie. W 2010 roku było 15 procent dzieci, a w roku 2016 już 27%. Ten pozytywny trend zwyżkowy utrzymuje się.
Urzędniczka Ministerstwa Edukacji, pani Loani Tahitua, która jest odpowiedzialna za edukację sorobanową, mówi, że używanie tego urządzenia może rozwinąć zdolność koncentracji dzieci, ponieważ wymaga od nich dużej dyscypliny i starannego rozwiązywania zadań w krótkim czasie. Ponadto nabywanie umiejętności obliczeń pamięciowych przez wyobrażanie sorobanu znacznie wzbogaca trenowanie pamięci.
Według Masao Fujii, dyrektora generalnego Soroban Diffusion Foundation (ISDF), organizacji non-profit z siedzibą w Tokio, wykorzystanie sorobanu rozpoczęło się w Tonga od nieżyjącego już Toshio Nakano, który nauczał na Uniwersytecie Daito Bunka, a jednocześnie uczęszczał do prywatnej szkoły liczydła w Japonii. Później, w 1976 roku, został zaproszony do Tonga przez Tupou IV, króla Tonga.
Król rozważał wprowadzenie sorobanu w lokalnych szkołach, aby poprawić wyniki matematyczne uczniów, ponieważ sam nauczył się używać sorobanu od japońskiego biznesmena, kiedy był młody. Poprosił Nakano, by polecił nauczycielom tongajskim nauczanie sorobanu w szkołach. W następnym roku Nakano przyjechał do Tonga z tuzinem nauczycieli liczydła, w tym z panem Fujii, aby zapewnić szkolenie miejscowym nauczycielom.
„Spodziewałem się, że to będzie trwało najdłużej cztery lub pięć lat” – mówił swego czasu Fujii. Pomimo jego pesymizmu, wymiana ta trwa do dzisiaj.
W 1989 r. Japońska Agencja Współpracy Międzynarodowej (JICA) rozpoczęła wysyłanie do Tonga japońskich wolontariuszy ds. współpracy zagranicznej, którzy znają się na liczydłach. To oni wspierają tamtejszych nauczycieli i pomagają im wdrażać soroban do szkół.
Wiele sorobanów używanych w szkołach publicznych to przyrządy darowane przez Japończyków.
Rząd miasta Ono, w prefekturze Hyogo, która jest głównym centrum produkcji liczydła, przekazał od 2011 roku do Tongijskich szkół prawie 7000 liczyde