Konie

Po nocy nieprzespanej z powodu myszy, chłopcy leniwie podnieśli głowy ze swoich łóżek. Byli coraz bliżej Kyoto, więc i emocje towarzyszyły im coraz większe. Zjedli śniadanie i wyruszyli przed siebie. Około południa spotkali czterech kupców. Kupcy byli wyraźnie poruszeni rozmową ze sobą. Wydawali się być zdenerwowani. Gdy zobaczyli młodzieńców, natychmiast na ich twarzach zagościł kamienny spokój. Wszak okazywanie emocji przez mężczyzn nie leżało w dobrym tonie.

− Konnichiwa. Dokąd zmierzacie? − zaczął rozmowę Akio.
− Do Kyoto. Jedziemy po towary?
− Jedziecie?− Naoki zmarszczył brwi.
− Tak, jedziemy. Tam na łące odpoczywają nasze konie.
− My idziemy cały czas pieszo. A może… − nieśmiało zaczął Naoki.
− Co może? − spojrzał na nich jeden z kupców.
− No może byście nam… pomogli. I … podwieźli nas swoimi końmi − ciągnął śmielej Naoki.
− Ale jak to? Mamy cztery konie. Nas jest też czterech, a was dwóch. Więc mamy za mało koni, aby wszyscy mogli jechać.
− A gdybyśmy tak… podzielili się i dwie osoby szły, a cztery jechały konno? I tak na zmianę − do rozmowy wtącił się Akio.
− Hmm… To jest pomysł. Ale jak uzgognić kto idzie i jaki dystan, by wszyscy jednakowo skorzystali z jazdy na koniu?
− Ten problem zostawcie już nam − Naoki uciął krótko i wyciągnał soroban.
− Dobrze, jeżeli rozwiążecie ten problem, to możemy przystać na waszą propozycję.

Chłopcy czym prędzej wzięli się za rozwiązanie problemu, jaki postawiło przed nimi życie. Nie było to łatwe, ale… wystarczyło trochę pomyśleć. A zadanie brzmiało tak:

Sześciu podróżnych miało do pokonania dystans 12 ri. Posiadali tylko cztery konie, więc umówili się, że będą jeździli konno na zmianę. Jaki dystans powinien przejechać konno każdy z nich, aby jeździli po równo?

Uważnego Czytelnika pewnie ciekawi, co oznacza 12 ri. Nie jest to potrzebne do rozwiązania zadania, ale zaspokajam ciekawość. 1ri  to dawna japońska jednostka długości. Skoro weszliśmy już w japońskie jednostki, to 1 ri to 36 chō. Z kolei 1 chō to 60 ken. A 1 ken, to długość przęsła między dwoma kolumnami dawnych budynków Japońskich. Proste, prawda? A jak mają się te jednostki do metrycznych?

1 ri = ok. 3,9 km
1 chō = ok. 109 m
1 ken = ok. 180 cm.

Pora wrócić do naszych bohaterów.  Chłopcy, mając w perspektywie jazdę na koniu, wzięli się szybko za rozwiązanie problemu. Po uporaniu się z rachunkami wszyscy podróżni czym prędzej ruszyli w drogę. Po trzech dniach podróży dotarli wreszcie do Kyoto. Cel wielodniowej wędrówki został osiągnięty. Kupcy udali się na targ w celach handlowych. Akio i Naoki odwiedzili świątynię sorobanu. I zrobili pamiątkowe zdjęcia smartfonem. Zaraz, zaraz… czy aby na pewno zrobili zdjęcia?

No i najważniejsze. Tym razem nie podajemy rozwiązania zadania. Może uważny Czytelnik zmierzy się z tym tradycyjnym problemem z okresu Edo i sam znajdzie odpowiedź? Odpowiedź wraz z rozwiązaniem prosimy przesłać mailem (kontakt@akademiasorobnau.pl). Może nawet uda się czytelnikowi nagrać i poklazać film z rozwiązaniem tego zadania na sorobanie? Byłoby świetnie:)

Yamagataya Ichiroemon, “Ciało Yoshihary” (Źródło)

Tymczasem nasza podróż z sorobanem w tle dobiegła końca. Choć w zasadzie nie musi tak być. Każdy z Czytelników może przecież tworzyć swoją własną historię. I przecież tak się dzieje. Wiele osób w Polsce uczy się rachowania na sorobanie i niektórzy pewnie mierzą się z rozwiązywaniem z jego pomocą różnych matematycznych problemów. A jeśli nie, to… to może pora zacząć?

—
Karol Sieńkowski

Literatura (do wszystkich 10-ciu części cyklu):
https://www.mext.go.jp/b_menu/hakusho/html/others/detail/1317552.htm
Meier A., Prinz I., Rudowski W. H., Reckoning with beads The Abacus and its History, Berlin 2015.
Sato K., Kono K., Nakamura M., Wasan. Podróż z sorobanem, Futabasha, Tokyo 2007.
Sato K., Zagrajmy w Wasan! Rozrywka zwykłych ludzi w okresie Edo, Tokyo 2005
Sieńkowski K., Wołkiewicz A., Soroban. Konteksty. Teoria. Praktyka, Akademia Sorobanu, Siedlce 2022.